مبانی و اصول انسان شناختی اسلامی‌‌و دلالت‌های آن در سبک زندگی خانوادگی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه شهیدبهشتی

2 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی،

3 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

سبک زندگی در صورت‌‌بندی ابتدایی را می‌‌توان مجموعه‌‌ای از شیوه‌های رفتاری یا انتخاب‌های الگومند تلقی کرد که افراد درصددند از طریق آنها تمایزات و تشابهات هویتی خویش را ابراز کنند. نوع نگاه انسان به جهان، خدا، خود و آغاز و پایان زندگیش، همچنین نوع ارزش‌های پذیرفته شده، تأثیری مستقیم بر انتخاب‌ها وگزینش‌های فرد در شیوه و سبک زندگی دارد. با توجه به موقعیت بحرانی خانواده در عصر حاضر‌ این نیاز احساس می‌‌شود که به معرفی سبک زندگی اسلامی‌‌بپردازیم.در خصوص سبک زندگی از نگاه اسلام آثار متعددی موجود است لیکن در زمینة مبانی واصول تأثیرگذار اسلامی‌‌در سبک زندگی خانوادگی بحث جدی انجام نشده است. از‌ این رو ما در‌ این نوشتار به بررسی مبانی واصول انسان شناختی در سبک زندگی خانوادگی پرداخته‌ایم.  روش ما در‌ این پژوهش توصیفی-تحلیلی است و از متون تفسیری و روایی بهره گرفته‌‌ایم و نشان داده‌ایم که با توجه به مبانی انسان‌شناختی اسلامی‌‌سبک زندگی خانوادگی از نظر اسلام تفاوت‌های زیادی با سبک‌های زندگی مبتنی بر تفکر غیردینی و اوما نیستی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Basic Principles of Islamic Anthropology and Its Implications for Family Lifestyle

نویسندگان [English]

  • zari pishgar 1
  • morteza semnoon 2
  • seedmohammadesmaeil seedhashemy 3
1 PhD student of Shahid Beheshti University
2 Faculty member of Shahid Beheshti University
3 Faculty member of Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The lifestyle in its preliminary form, can be considered as a package of behavioral styles with patterned choices, through which people can signify their own identity and its differences and similarities with others’ identities. The man’s conception of the world, God, one’s self, the start and end of his life and his internalized values, all can directly affect one’s choices which form his/her lifestyle. The critical stance of family in the world today highlights the necessity of introducing the Islamic lifestyle. Although there are various sources which deal with lifestyle from an Islamic point of view, the effective basic principles of Islamic family lifestyle have not received enough attention. To bridge the gap, the present study deals with the basic anthropological principles of family lifestyle. The research method adopted in the study is descriptive-analytical with a focus on several narrative texts and commentaries. The argument is that, considering the anthropological principles, the family lifestyle from the Islamic point of view differs greatly from the lifestyles emerging from the humanistic and non-religious thought systems.
                                                                  

کلیدواژه‌ها [English]

  • principles of Islamic anthropology
  • basics of Islamic anthropology
  • style
  • lifestyle
  • Islamic lifestyle
  1. قرآن کریم
  2. نهج البلاغه
  3. ابن ماجه، سنن ابن ماجه، بیروت، بی‌تا، 1418ق.
  4. ابن شعبه، حسن بن علی، تحف العقول، قم، جامعة المدرسین حوزة علمیة قم، 1363.
  5. ابوداود، سنن ابی داود، دارالحدیث، قاهره، بی‌تا، 1393.
  6. اریک فروم،گریز از آزادی، مترجم عزت اله فولادوند، تهران، نشر مروارید، 1393.
  7. آربلاستر،آنتونی، ظهور و سقوط لیبرالیسم غرب، مترجم عباس مخبر، نشر مرکز، 1367.
  8. احمدی، بابک، مدرنیته و اندیشه اعتقادی، تهران، نشر مرکز، 1372.
  9. بهار، محمد تقی، سبک شناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی،ج اول، تهران، زوار، 1393.
  10. باجلان، محمدحسین، اصول اخلاقی- تربیتی ارتباط گفتاری در قرآن و حدیث، نشر معارف،
  11. پناهی، علی احمد، سبک زندگی: همسرداری از منظر دین، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهش یامام
  12. خمینی، 1394.
  13. تافلر،الوین، شوک‌ آینده، مترجم حشمت اله کامرانی، تهران، نشر علم، 1379.
  14. تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد، شرح غررالحکم و دررالکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی،
  15. جمعی از نویسندگان، شاخص‌‌های سبک زندگی اسلامی، قم، انتشارات مؤسسة آموزشی و
  16. پژوهشی امام خمینی ره، 1394.
  17. جوادی آملی، مفاتیح الحیاة، قم، اسرا، 1394.
  18. جمعی از نویسندگان، دانش خانواده وجمعیت، قم، نشر معارف، 1394.
  19. دلشاد تهرانی، مصطفی، سبک زندگی پیامبر اعظم (ص)، قم، نشر معارف، 1394.
  20. داودپور مرتضی، درآمدی بر جامعه‌‌شناسی اسلامی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام
  21. خمینی، 1390.
  22. کرن روی، دنیل اسکتین، ارزیابی و درمان سبک زندگی، مترجمان: فروزان کرمی‌‌، محسن
  23. یوسفی، حمید علیزاده، ناشر رسش، 1389.
  24. رجبی‌نیا، داود، اسلام و زیبایی‌های زندگی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1392.
  25. زمخشری، محمود بن عمر بن محمد، کشاف عن حقایق التنزیل، ج3، ترجمة مسعود انصاری،
  26. تهران، ققنوس، 1389.
  27. شرفی، محمدرضا، فلسفة تربیتی اسلام با رویکرد تطبیقی،تهران، مؤسسه فرهنگی منادی تربیت،
  28. شریفی، احمدحسین، سبک زندگی اسلامی‌‌ایرانی، تهران، آفتاب توسعه، 1392.
  29. شیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم، شرح اصول کافی، ج1، ترجمه و تعلیق محمد خواجوی،
  30. تهران، مؤسسة مطالعات وتحقیقات فرهنگی، 1366.
  31. _____، رسالة سه اصل، تصحیح و مقدمة محمد خواجوی، تهران، مولی، 1376.
  32. _____، اسرار الایات، تهران، مولی، 1380.
  33. عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران، مؤسسة انتشارات امیر کبیر، 1342.
  34. طبرسی، شیخ ابوعلی فضل بن حسن، مجمع البیان، ج3 و ج8، مترجم محمد مفتح، مؤسسه
  35. انتشارات فراهانی، 1390.
  36. طوسی، نصیرالدین، اخلاق ناصری، تهران ، شرکت افست، 1360.
  37. طوسی، ابی جعفر محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج6 و ج1، تحقیق و تصحیح: احمد
  38. حبیب العاملی، بیروت- لبنان، دار احیاء التراث العربی، بی‌‌تا.
  39. طباطبایی،محمدحسین، المیزان،ج 16،مترجم سید محمد باقر همدانی، نشر رجاء، 1363.
  40. فراهیدی، ابوعبدالرحمن الخلیل بن احمد، العین، ج2،تحقیق مهدی المخزومی‌‌،ابراهیم السامرایی،
  41. قم، دارالهجره، 1405ق.
  42. فاضلی، محمد، مصرف وسبک زندگی، قم، صبح صادق، 1383.
  43. قریشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیـة،1370.
  44. قمی، علی بن‌ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق سید طیب الجزائری، قم، دارالکتاب، 1404ق.
  45. کوزر،لوییس وبرنارد روزنبرگ، نظریه‌های بنیادی جامعه شناسی، ترجمة فرهنگ ارشاد، تهران،
  46. نشر نی، 1378.
  47. کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیـة،
  48. ق.
  49. گاردنر، ویلیام، جنگ علیه خانواده، مترجم معصومه محمدی، تهران، انتشارات دفتر مطالعات و
  50. تحقیقات زنان، 1396.
  51. گیدنز، آنتونی، تجدد و تشخص، ترجمة ناصر موفقیان، تهران، نشر نی، 1378.
  52. لنسکی، نولان، درآمدی بر جامعه شناسی زندگی روزمره، مترجم عباس مخبر،تهران، نشرآگاه،
  53. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفا، 1403ق.
  54. محمدی، روح اله، فقهی‌‌زاده عبد الهادی، "مبانی انسان‌‌شناختی روش تربیتی قرآن و حدیث در
  55. بُعد اجتماعی"، آموزه‌‌های تربیتی در قرآن و حدیث، بهار و تابستان، دوره دوم، شماره 1،
  56. مصباح یزدی،محمد تقی، معارف قرآن، ج3-1، قم، مؤسسة آموزشی وپژوهشی امام خمینی، 1380.