نسبت آموزة رجعت با تعالیم یهود و عبدالله بن سبأ، نقد رویکرد ناصر القفاری به اصالت رجعت

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی ارشدعلوم حدیث گرایش کلام وعقاید

2 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال

چکیده

رجعت از آموزه‌های اصیل مکتب کلامی امامیه است که از سوی سایر نحل اسلامی مورد انتقادات گسترده قرار گرفته است. ناصر القفاری اندیشمندِ وهابیِ معاصر در کتابِ اصول مذهب الشیعـة الإمامیـة، انتقادات گسترده‌ای را به این آموزه مطرح کرده که دامنة این انتقادات ریشه‌ها، ناتمامیِ دلایل و دلایلِ بطلان این عقیده را درنوردیده است. او کوشیده تا با مرتبط دانستنِ این اعتقاد به تعالیم اهل کتاب و ارائة تصویری یهودی از آن، ریشه‌های آن را به خارج از اسلام گره زده و عبدالله بن سبأ را بنیان‌گذار این تفکر معرفی نماید. این امر در حالی است که افزون بر آیات و روایات متواترِ دال بر آموزة رجعت، اساساً یهودیان به رجعتِ پسینی معتقد نیستند، و از عبدالله بن سبأ نیز هیچ‌گاه اعتقاد به رجعت مصطلح گزارش نشده ‌است. مهم‌ترین دستاورد متن حاضر علاوه بر رد پندارهای قفاری، تبیین تمایز اندیشة رجعت در کلام امامیه و گزاره‌های منتسب به یهود و سبأئیت است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between the Doctrine of the RAJA'T and the Teachings of the Jews and Abdullah ibn Sabah Criticism of Nasser Al-Qefari's Approach to the Principle of RAJA'T

نویسندگان [English]

  • mozhgan kolachahi sabet 1
  • mihammadhadi ghandhary 2
1 Master student of hadith sciences, orientation of theology and beliefs
2 Faculty member of Islamic Azad University of North Tehran
چکیده [English]

The Raj'at is one of the genuine teachings of Shiite/Shia (Imamiyyah) theological school and has been criticized widely by other Islamic sects. Naser al-Qefary/al-Ghifari, a Wahhabi scholar and a critic of Shi’a theological ideas, in his book Usul Madhhab al-Shi’a al-Ithna ‘Ashariyyah (the Principles of the School of the Twelver Shi’a), has raised widespread criticism on Raj’at. The scope of this criticism includes "Roots", "Incomplete Reasoning," "Causes for Invalidation" of Raj’at.He has tried to relate this belief to the teachings of the Book and the presentation of a Jewish image of those roots tied it outside of Islam And introduce Abdullah bin Saba as the founder of this thinking. Whereas in addition to  verses and successive narratives Implying the doctrine of Raja't ,Basically, Jews don't believe in a future Raja't And also from Abdullah bin Saba It has never been reported that he believed in the term Raja't. The most important achievement of the present text is in addition to Raja't Qefari's ideas, explaining the distinction between the idea of Raja't to Imamiyyah and the statements attributed to Judaism and Sabbaiyah.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Raja't
  • Qefari
  • Abdullah bin Saba
  • Jew
  • theology of Imamiyah

مراجع

  1. قرآن
  2. ابن‌ابی‌حاتم، عبد الرحمن، الجرح و التعدیل، بیروت، التراث العربی، ط1، 1952.
  3. ابن‌ابی‌شبیـة، عبداللّه، المصنّف، الریاض، الرشد، ط1، 1409ق.
  4. ابن‌الأثیر، علی، أسد الغابـة، بیروت، دارالکتاب‌العربی، بی‌تا.
  5. ______، الکامل، تحقیق: تدمری، عمر، بیروت، العربی، 1417ق.
  6. ابن الجوزی، عبد الرحمن، کشف المشکل، الریاض، الوطن، 1418ق.
  7. ابن‌ بابویه، محمد، الإعتقادات، قم، کنگره شیخ مفید، ط2، 1414ق.
  8. ______، التوحید، قم، النّشر الإسلامی، ط1، 1398ق.
  9. ______، الخصال، تحقیق: غفارى، على اکبر، ‏قم، ‏النّشر الاسلامی، ط1، ‏1362‏.
  10. ______، علل الشّرائع، قم، داورى، ط1‏، 1385ق.
  11. ______، من لایحضره الفقیه، تحقیق: غفاری، علی اکبر، قم، النّشر الاسلامی، ط2، 1413 ق.
  12. ابن‌ حبان، محمد. الثقات، الهند: الکتب الثقافیـة، ط1، 1393ق.
  13. ______، المجروحین‌من‌المحدثین. تحقیق: إبراهیم زاید، محمود، حلب، الوعی، ط1،1396ق.
  14. ______، الصحیح، تحقیق: الأرنؤوط، شعیب، بیروت، الرسالـة، ط2، 1414ق.
  15. ابن حبیب، محمد، المحبر، بیروت، دارالآفاق، بی‌تا.
  16. ابن حنبل، أحمد، المسند، تحقیق: النوری، أبو المعاطی، بیروت، عالم الکتب، ط1، 1419ق.
  17. ابن‌ خلدون،عبد الرحمن، التاریخ، بیروت، التراث العربی، ط4، بی‌تا.
  18. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر، ط1، 1968.
  19. ابن‌ شعبه‏، الحسن، تحف العقول، تحقیق: غفاری، علی اکبر، قم، النّشر الإسلامی، ط2، 1404ق.
  20. ابن ‌شهر آشوب، محمد، المناقب، قم، علامه، ط1، 1379ق‏.
  21. ابن عبدالبر، یوسف، الاستذکار، تحقیق: معوض، محمد علی، بیروت، العلمیـة، ط1، 1421ق.
  22. ______، التمهید، تحقیق: العلوی مصطفى بن أحمد، مغرب، وزارة الأوقاف، 1387ق.
  23. ابن عساکر، علی، تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دارالفکر، 1415 ق.
  24. ابن قتیبه، عبداللّه، تأویل مختلف الحدیث، تحقیق: النجار، محمد زهری، بیروت، الجیل، 1393ق.
  25. ______، المعارف، تحقیق: عکاشه، ثروت، مصر، المعارف، ط2، 1969.
  26. ابن‌کثیر، إسماعیل، البدایـة و النّهایـة، بیروت، التراث العربی، ط1، 1408ق.
  27. ______، التفسیر، تحقیق: المرعشلی، یوسف، بیروت، المعرفـة، 1412ق.
  28. ابن ماجه، محمد، السنن، تحقیق: عبد الباقی، محمد، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
  29. ابن ‌هشام، عبدالملک، سیرة النبویه، تحقیق: عبدالحمید، محمد، مصر: محمدعلی صبیح، 1383ق .
  30. ابو داود، سلیمان، السنن، تحقیق: الارنؤوط، شعیب، بیروت، الرسالـة، ط1، 1430ق.
  31. الأسترآبادی، علی، تأویل الآیات الظاهرة، قم، مدرسـة الإمام المهدی، ط1، 1407ق.
  32. الإصفهانی، الحسین، مفردات ألفاظ القرآن، تحقیق: داوودی، صفوان، بیروت، دار القلم، ط1،
  33. ق.
  34. اکبری، محمدرضا، عصر شکوهمند رجعت، قم، جمکران، چ2، 1390.
  35. الالبانی، محمد نا‌صرالدین‌. صحیح و ضعیف سنن ابن ماجه، اسکندریه، نور الإسلام، 2001.
  36. ______، صحیح و ضعیف سنن ابی‌داود، اسکندریه، نور الإسلام، 2001.
  37. ______، صحیح و ضعیف سنن ترمذی، اسکندریه، نور الإسلام، 2001.
  38. ______، صحیح و ضعیف سنن نسائی، اسکندریه، نور الإسلام، 2001.
  39. الآلوسی، السید محمود، روح المعانی، بیروت، التراث العربی، بی‌تا.
  40. البخاری، محمد، الصحیح، تحقیق: البغا، مصطفى، بیروت، ابن‌کثیر، ط2، 1407ق.
  41. بریتیش و فورن، کتاب مقدس، لندن، دار السلطنه، 1945.
  42. البلاذری، احمد، أنساب الاشراف، بیروت، دارالفکر، ط1، 1417ق.
  43. التّجلیل، ابو طالب، تنزیه الشّیعه الإثنی عشریّه عن الشّبهات الواهیّه، قم، المجمع العالمی لاهل
  44. البیت، 1413ق.
  45. التّرمذی، محمد، السنن، تحقیق : شاکر، أحمد، بیروت، التراث العربی، بی‌تا.
  46. الثعلبی، أحمد بن محمد، التفسیر، بیروت، التراث العربی، ط1، 1422ق.
  47. الثقفی، ابراهیم، الغارات، تحقیق: الحسینی، عبدالزهراء، قم، الإسلامیه، ط1، 1410ق.
  48. الجرجانی، عبداللّه، الکامل فی ضعفاء الرجال، بیروت، دارالفکر، 1409ق. .
  49. الجوزجانی، إبراهیم، أحوال الرجال، تحقیق: البدری، صبحی، بیروت، الرسالـة، ط1، 1405ق.
  50. الحاکم، محمد، المستدرک على الصحیحین مع تعلیق ذهبی، تحقیق: عطا، عبدالقادر، بیروت،
  51. العلمیـة، ط1، 1411ق.
  52. الحائری، على، إلزام الناصب، تحقیق: عاشور، على، بیروت، الأعلمى‏، ط1، 1422ق.
  53. الحلی العاملی، الحسن، مختصر البصائر، قم، الإسلامی، 1421ق.
  54. الحمیدی، عبدالله، المسند، تحقیق: الأعظمی، حبیب، بیروت، العلمیـة، بی‌تا.
  55. الخصیبى، حسین، الهدایـة الکبرى، بیروت،: البلاغ، ‏1419ق‏.
  56. الدّارمی، عبداللّه، السّنن، تحقیق: زمرلی، فواز، بیروت، العربی، ط1، 1407ق.
  57. الذّهبی، محمد، سیر أعلام النبلاء، بیروت، الرسالـة، ط2، 1405ق.
  58. ______، المغنى فى الضعفاء، تحقیق: نور الدین عتر، بی‌نا، بی‌تا.
  59. ______، میزان الاعتدال، تحقیق: عبدالموجود، بیروت، العلمیـة، ط1، 1995م.
  60. الرّاوندی، سعید، الخرائج والجرائح، قم، مؤسسة الإمام المهدی، ط1، 1409ق.
  61. السّیوطی، عبد الرحمن، الدّر المنثور. بیروت، دار الفکر، 1993.
  62. الشافعی، محمد، الرسالـة، بیروت، العلمیـة، بی‌تا.
  63. الشّامی، محمد، سبل الهدى و الرشاد، تحقیق: عبد الموجود، عادل، بیروت، العلمیـة، ط1، 1414ق.
  64. الشریف المرتضى، على، الرّسائل. تحقیق: رجائی، محمّد، قم، دار القرآن الکریم، ط1، 1405ق.
  65. الشهرستانی، محمد، الملل والنحل، بیروت، دارالمعرفه، ط1، 1410ق.
  66. شیروانی، علی؛ ریحانه هاشمی، "پاسخ‌گویی به شبهات رجعت: شبهات قفاری در اصول مذهب
  67. الشّیعه"، پژوهشنامه مذاهب اسلامی، سال اول، شمارة1 (بهار 1393)، 126-109.
  68. الصنعانی، عبد الرزاق، المصنف، تحقیق: الأعظمی، حبیب، بیروت، المجلس العلمی، 1403ق.
  69. طاهری ورسی، احمد علی، رجعت یا حیات دوباره، قم، مسجد مقدس جمکران، چ4، 1392.
  70. الطبرانی، سلیمان، طرق حدیث من کذب علی، عمان، مکتب الاسلامی، ط1، 1410ق.
  71. ______، المسند الشامیین، تحقیق: حمدی بن عبد المجید، بیروت، الرسالـة، ط1، 1405ق.
  72. الطبری، محمد، التاریخ، بیروت، الاعلمی، ط4، 1403ق.
  73. الطّوسی، محمّد، إختیار الرّجال الکشی، مشهد، دانشگاه مشهد، ط1، ‏1409ق.
  74. ______، العقائد الجعفریـة، قم، الاسلامی، ط1، 1411ق.
  75. ______، الفهرست، تحقیق: طباطبائى، عبدالعزیز، قم، مکتبـة الطباطبائی‏، ط1، 1420ق‏.
  76. ______، تهذیب الأحکام، تحقیق: خرسان‏، تهران، الإسلامیه، ط4،‏ 1407ق.
  77. العاملی، محمد، ا‏لإیقاظ، تحقیق: رسولى، هاشم‏، تهران، نوید، ط1، 1362ش.
  78. العسقلانی، أحمد. تهذیب التهذیب، بیروت، دارالفکر، ط1، 1404ق.
  79. ______، فتح الباری، بیروت، دارالمعرفـة، ط2، بی‌تا.
  80. العسکری، المرتضی، عبد اللّه بن سبأ و اساطیر اخرى، تهران، المجمع العلمی الاسلامی‏، ط1،
  81. ق.
  82. العینی، محمود، عمدة القاری، بیروت، التراث العربی، بی‌تا.
  83. الفیّومى، أحمد، المصباح المنیر، قم، دارالهجرة، ط2، 1414ق.
  84. القرطبی، محمّد، الجامع لأحکام القرآن، تحقیق: البخاری، هشام، الریاض، عالم الکتب، 1423ق.
  85. القفاری، ناصر، اصول مذهب الشیعـة الامامیـة الاثنی عشریـة عرض و نقد، بی‌جا، بی‌نا، ط1،
  86. ق.
  87. القمّی‏، على‏، التّفسیر، تحقیق: موسوى، طیب‏، قم، دارالکتب، ط3، 1404ق.
  88. الکنتوری، محمد قلی، تشیید المطاعن، هند، کشمیری(چاپ سنگی)، 1241ق.
  89. کهن، آبراهام، گنجینه‌ای از تلمود، ترجمه: نتن‌آلی، یهوشوع، تهران، اساطیر، چ2، 1390.
  90. الکوفی، ابراهیم، التفسیر، تهران، وزارة الإرشاد‏، ط1، 1410ق.
  91. المجلسی، محمّد باقر، بحار الأنوار، بیروت، التّراث العربی، 1403ق.
  92. محسنی دایکندی، محمدعظیم، رجعت در عصر ظهور، قم، بنیاد حضرت مهدی، چ3، 1390.
  93. المزّی، یوسف، تهذیب الکمال، بیروت، الرسالـة، 1406ق.
  94. المصری، احمد امین. فجر الاسلام. بیروت، العربی، چ 14، 1979.
  95. المفید، محمّد، اوائل المقالات، قم، المؤتمر للشیخ المفید، ط1، 1413ق.
  96. ______، المسائل السَّرَویّه، قم، المؤتمر للشیخ المفید، ط1، ‏1413ق‏.
  97. النّجاشی، أحمد، الفهرست، قم، النّشر الاسلامی، 1365.
  98. النسائى، أحمد، السنن الکبرى، تحقیق: شلبی، حسن، بیروت، الرسالـة، ط1، 1421ق.
  99. ______، الضعفاء و المتروکین، حلب، دار الوعی، ط1،1396ق.
  100. النّیسابوری، مسلم، الصّحیح. تحقیق: عبدالباقی، محمّد فؤاد، بیروت، التّراث العربی. بی‌تا.
  101. الهیثمی، علی، مجمع الزوائد، بیروت، العربی، 1407ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار