مقاله « جایگاه آیه‌ی نور در فلسفه اسلامی»

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

سی و پنجمین  آیه از سوره 24 قرآن کریم همچون نگینی بر صفحه کتاب الاهی می‌درخشد. این آیه علاوه بر آنکه منشأ نامگذاری سوره به عنوان «نور» گشته، محوَر بیشترین پژوهش‌ها و تألیفات قرآنی نیز شده است. همچنین اندیشمندان سرآمد جهان اسلام درعرصه تفسیر، عرفان و فلسفه را به اظهار عجز خود و اقرار به اعجاز بودن آن آیه نموده است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که علاوه بر اصحاب تفسیر، کلام و عرفان، اهل حکمت و فلسفه اسلامی مجذوب لمعات و پرتوِ درخشان آن شدند پیروان هر یک از سه مشرب فلسفی اسلامی، یعنی مشائیون، اشراقیون و صدرائیون به تفسیر، تأویل و اقتباس اهتمام نمودند. در این راستا چند مسئله در فلسفه اسلامی، از آیه نور متأثر شد در مسئله انسان شناسی، نگاهی ویژه  پدیدآمد ، مسئله تشکیک وجود، در حکمت صدرائی تشیید و استوار گردید که خود کاربردهای عدیده دارد. حکمت خسروانی  به برکت آیه نور صبغه اسلامی گرفت و کسب صیانت ـ از خطر تکفیر ـ نمود و مسائلی دیگر؛ که در نهایت، الهی بودن آیه نور و وحیانی بودن فلسفه اسلامی را بارز نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Light verse position in Islamic philosophy

نویسنده [English]

  • mohammadreza ebrahimnejad
faculty member Allameh Tabatabaii University
چکیده [English]

Thirty-fifth verse of Surah 24 of the Holy Quran
Such as dice of God shines on the pages of the book.
This verse is Surah addition to being named as the source of "light" was the centerpiece of the most researched and Quranic writings as well.
Also the scholars of the Islamic world leader in the field of interpretation, mysticism and philosophy inability to express oneself or to confess verse has its miracle.
Field studies show that in addition to the people of interpretation, theology and mysticism, a native of Islamic philosophy was fascinated by the bright light of Lmat and followers of each of the three schools of Islamic philosophy, the Peripatetic, the Illuminati and Sdrayyvn to interpretation, commentary and adapted their efforts.
In this context, the issue of Islamic philosophy in the verse was influenced by anthropology, emerged a special look, there's doubt, in your wisdom was based Sadraei welfare and has numerous applications. Majestic wisdom, thanks to the Islamic nature of light verse and earn protection from the threat of excommunication and other issues; the ultimate, divine revelation of this verse and Islamic philosophy was obvious.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Light Verse
  • Islamic philosophy
  • peripatetic
  • the Illuminati
  • .tavyl transcendental philosophy and interpretation

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. نهج‌البلاغه
  3. آلوسی سید محمود «تفسیر روح المعانی»، (بی‌تا) بیروت، داراحیاء التراث العربی.
  4. آملی محمدتقی «دُرر الفوائد» چاپ دوّم، سال 1377ق، طهران، مرکز نشر کتاب.
  5. ابن سینا ، حسین ابن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، تهران، دفتر نشر کتاب، سال1403ق.
  6. امام خمینی(ره)، مصباح الهدایه، چاپ دوّم، سال 1373 قم، مؤسسه نشر آثار امام خمینی(ره).
  7. بن عاشور محمدطاهر، تفسیر التحریر و التنویر، بی‌تا، تونس.
  8. پیر لوری «تأویلات القرآن» ترجمه زینب پودینه آقائی، چاپ اوّل، سال 1383ش، تهران، انتشارات حکمت.
  9. حبیبی نجفقلی، «سه رساله شیخ اشراق» چاپ اول، سال 1397ه ق، تهران انتشارات انجمن حکمت وفلسفه ایران.
  10. خوانساری محمد، منطق صوری، چاپ 14، سال 1371، تهران، انتشارات آگاه.
  11. دشتکی شیرازی غیاث‌الدین «اشراق هیاکل النور» تحقیق علی أوجی، چاپ اول، سال 1382ش، تهران، نشر میراث مکتوب.
  12. سبحانی جعفر، تفسیر منشور جاوید، چاپ اول، سال1360، قم، انتشارات توحید .
  13. سبزواری حاج ملاهادی «شرح منظومه»، (بی‌تا) تهران، چاپ افست مصطفوی.
  14. سید قطب محمد، تفسیر فی ظلال القرآن، چاپ هفتم، سال1391ق، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
  15. شیرازی صدرالمتألهین، الاسفار الاربعه، چاپ چهارم، سال1410ق، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
  16. ــــــــــــــــــــ، الشواهد الرّبوبیة، تحقیق سید جمال الدین آشتیانی، چاپ دوّم، سال 1360ش، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
  17. ـــــــــــــــــــــ، تفسیر قرآن الکریم، سال1361ش، قم انتشارات بیدار.
  18. ـــــــــــــــــــــ، مفاتیح الغیب، سال1363ش، تهران،انجمن اسلامی حکمت وفلسفه ایران.
  19. صافی محمود، الجدول فی اعراب القرآن، چاپ اوّل، سال 1411ق، دمشق، دارالرّشید
  20. صفوی کورش، فرهنگ توصیفی معنی شناسی، سال1384، تهران، مؤسسه فرهنگ معاصر.
  21. طالقانی محمد نعیما، منتخبات فلسفی، چاپ دوّم، سال 1378ش، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
  22. طباطبائی سید محمدحسین، تفسیرالمیزان، سال1393ق، بیروت ،موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  23. طبری محمد بن جریر، تفسیر جامع البیان، چاپ سوم، سال1420ق، بیروت، دار الکتب العلمیه.
  24. علیزاده مهدی، تفسیر کلامی ـ عرفانی آیه نور، چاپ اول، سال1384، قم، بوستان کتاب.
  25. قبانچی سید صدرالدین، مقدمات فی علم التفسیر، چاپ اول، سال 1427ق، نجف اشرف، مؤسسه احیاء التراث الشیعی.
  26. کرجی علی، شواهدقرآنی برخی مضامین حکمت عالیه، چاپ اول، سال1394، قم، پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی.
  27. کیائی‌نژاد زین‌الدین «نور و ظلمت» ـ ترجمه مشکات الأنوار ـ چاپ اول، سال 1363ش، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  28. مجله آفاق نور ـ دو فصلنامه ـ قم، مؤسسه معارف اسلامی امام رضا، شماره 11، 12، 13، 14
  29. مجموعه مصنفات شیخ اشراق، چاپ دوّم، سال 1372ش، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
  30. مطهری مرتضی ، مجموعه آثار، جلد 26،چاپ اول، سال1387، قم، انتشارات صدرا.
  31. مظفر محمدرضا، المنطق، چاپ سوم، سال 1388ق، نجف اشرف، مطبعة النعمان.
  32. مکارم شیرازی ناصر «تفسیر نمونه»چاپ 21، سال1368، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
  33. ملکی محمد (جلال‌الدین)، در امتداد وحی و عرفان، چاپ اول، سال 1389ش، قم، نشر ادیان.
  34. میبدی رشیدالدین، کشف الاسرار، چاپ دوّم، سال 1357ش، تهران، انتشارات امیرکبیر
  35. میرداماد، محمدباقر، تقویم الایمان ، چاپ اول، سال1382ش، تهران، انتشارات میراث مکتوب،.
  36. نصر سید حسین، نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت، چاپ سوم، سال 1359ش، تهران، انتشارات خوارزمی
  37. نیمدهی شرف‌الدین، رسالة الأنوار فی معدن الاسرار، تصحیح اسماعیل خاکی، سازمان اوقاف جمهوری اسلامی، بنیاد قرآن

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار