فرهاد احمدی آشتیانی؛ ابوالفضل خوش منش
دوره 18، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 139-160
چکیده
رویارویی تشیع با فرق اسلامی دیگر در معرکه بحثهای کلامی، بیش از هر موضوع دیگری بر مدار موضوع امامت بوده است. از همین رو شالوده افکنی دقیق و متقن در مباحث امامت و قرار دادن ثقل این بحثها بر قرآن کریم، همواره در کانون توجه دانشمندان بزرگ شیعه در حوزه کلام قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر بر اساس رویکرد تعلیق پدیدارشناختی، ...
بیشتر
رویارویی تشیع با فرق اسلامی دیگر در معرکه بحثهای کلامی، بیش از هر موضوع دیگری بر مدار موضوع امامت بوده است. از همین رو شالوده افکنی دقیق و متقن در مباحث امامت و قرار دادن ثقل این بحثها بر قرآن کریم، همواره در کانون توجه دانشمندان بزرگ شیعه در حوزه کلام قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر بر اساس رویکرد تعلیق پدیدارشناختی، به معنای توقیف و تعلیق هر گونه حکم تصدیقی درباره موضوع مورد مطالعه و توجه صرف به توصیف آنچه در حوزه آگاهی پدیدار گشته، مفهوم امامت را در آیه 79 سوره حجر به عنوان آیه محوری در میان سه دسته از آیات این سوره، بازکاوی میکند. این بررسی پدیدارشناسانه، وحدت شیوه روایتگری حاکم بر این سه دسته از آیات و تناظر بین عناصر آنها را مینمایاند. بر این اساس، امامت به معنای شکل دادن و نظام بخشیدن به یک مجموعه و حفظ دوام و بقای آن است. این معنا برخلاف سایر معانی طرح شده برای امامت، همخوان با دیدگاه قرآنی، علاوه بر روابط بین انسانی در روابط بین اشیاء نیز قابلیت طرح مییابد. این رویکرد با بنا نهادن ثقل بحثهای امامت بر قرآن کریم و توجه به سیمای صفاتی امام در آن، دایره گستردهتری از آیات را به خدمت گرفته و قابلیت طرح موضوع امامت را در گفتمان اعتقادی برونمذهبی شیعه و در برابر جریان قرآنبسندگی فراهم میآورد و در تقویت مفاهیم مطرح در روایات شیعی پیرامون امامت موثر است.