علی آقاجانی
چکیده
اخلاق محور تعالیم فلسفی منسیوس مفسر کنفوسیوس و در عین حال فیلسوف مبدع است که آن را میتوان مبتنی بر مبانی معرفت شناختی، هستی شناختی، و انسان شناختی صورتبندی کرد. این مقاله، همچنین آموزههای اخلاقی مکتب منسیوس در سه سطح فردی، خانوادگی و سیاسی؛ را صورتبندی میکند. وی در هستیشناسی رویکرد متافیزیکی بیشتر و شفافتر نسبت به کنفوسیوس ...
بیشتر
اخلاق محور تعالیم فلسفی منسیوس مفسر کنفوسیوس و در عین حال فیلسوف مبدع است که آن را میتوان مبتنی بر مبانی معرفت شناختی، هستی شناختی، و انسان شناختی صورتبندی کرد. این مقاله، همچنین آموزههای اخلاقی مکتب منسیوس در سه سطح فردی، خانوادگی و سیاسی؛ را صورتبندی میکند. وی در هستیشناسی رویکرد متافیزیکی بیشتر و شفافتر نسبت به کنفوسیوس و در انسانشناسی فیلسوفی مبدع و پردازندة نیک سرشتی انسان است. از نظر منسیوس فطرت منشأ جامع اخلاقیات است و اخلاق ریشه در فطرت و فطرت ریشه در آسمان دارد. در نگرش اخلاقی منسیوس چند مفهوم کنفوسیوسی اهمیت به سزایی دارد که وی به تکمیل همراه با برخی ابداعات میپردازد. لی (Li) چرخ اعتدال رفتار، «Yi» به معنای پرهیزگاری و بایستگی، جن (Jen) یا رن (Ren) به معنی انسان دوستی، چونگ (Chung) و شو (Chu)، طریقه (Tao) که جادهای است به سوی هستی مشترک و تکامل نوع بشر، مینگ (Ming) به معنای مشیت یا سرنوشت، ارتباطات پنجگانه، قاعدة طلایی کمال خود و کمال دیگران، تکلیفگرایی و گذار از سود شخصی و اصلاح نامها. از نظر منسیوس در میان فضایل، چهار فضیلت تقوا، خرد، دانش و نیکخواهی ام الفضایل هستند. منسیوس در اخلاق فردی به تهذیب نفس، شرمساری و حیا، عشق به احسان، خودانتقادی، پشتکار و... پا میفشرد. از دیدگاه وی روابط میان زن و شوهر آغاز تمامیروابط انسانی است. در اخلاق سیاسی برای اداره کشور توسط حاکم به جز حکمت و فلسفه، چند قانون و وظیفه اخلاقی مانند شایسته سالاری و تکریم مردم و دوری از استبداد را توضیح میدهد.