عبدالهادی رضایی تالارپشتی؛ دکتر محمد رضا ضمیری؛ محمدصادق جمشیدی
دوره 18، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 87-108
چکیده
نسبی گرایی اخلاقی ازمهم ترین مباحث درفلسفه اخلاق می باشد که چالش ها وواکنش های فراوانی در نگاه مومنانه ی اخلاقی و وحیانی وپساساختارگرایی اخلاقی به وجود آورده است ، درحوزه اصول وارزشهای اخلاقی ازمبانی هستی شناختی وانسان شناختی ومعرفت شناختی بهره برده،به طوری که اموری همچون:شک گرائی،عقل گرایی،کثرت گرایی وانگیزه های درونی انسان از،سلیقه،میل،احساس،لذت،رنج ...
بیشتر
نسبی گرایی اخلاقی ازمهم ترین مباحث درفلسفه اخلاق می باشد که چالش ها وواکنش های فراوانی در نگاه مومنانه ی اخلاقی و وحیانی وپساساختارگرایی اخلاقی به وجود آورده است ، درحوزه اصول وارزشهای اخلاقی ازمبانی هستی شناختی وانسان شناختی ومعرفت شناختی بهره برده،به طوری که اموری همچون:شک گرائی،عقل گرایی،کثرت گرایی وانگیزه های درونی انسان از،سلیقه،میل،احساس،لذت،رنج وجامعه وعقل ،خاستگاه نظری وعملی آن می باشند.این دیدگاه نظری ،اخلاق عملی را پایه گذاری کرده است که تحت تاثیر آن ،انسان معاصراز کمال حقیقی که در منابع اسلامی از آن خبر داده شده است ،محروم گردید.زیرا گرایش های انسانی به مبانی و پیامدهای نسبیّت گرایی اخلاقی از یک سو وابتلاء به پیامدهای آن از سوی دیگر،موجب دورشدن انسان از آموزه های وحیانی ناظر بر اخلاق مطلق وعینی می باشد که البته در آیات وروایات از آن خبر داده شده است.در این مقاله ، با شیوه تحلیل ، تبیین وتطبیق،مبناها و پیامدهای نسبیّت گرایی اخلاقی را به آیات وروایات ارجاع داده ونتیجه آن،اثبات نا کارآمدی نسبیّت گرایی وذهنیّت گرایی در اصول اخلاقی ،نسبت به هدف نهایی اخلاق خواهیم بود
عین اله خادمی؛ علی حیدری علی حیدری؛ کبری عباسی نیا
دوره 14، شماره 2 ، تیر 1393
چکیده
مسئلة نسبی بودن یا مطلق بودن گزارههای اخلاقی از مهم‌ترین مسائل مطرح در فلسفة اخلاق است که پذیرش هر کدام از این دو مبنا پیامدهایی تأثیرگذار بر نظام‌سازی اخلاقی دارد. یکی از موارد زمینه‌ساز نسبی‌گرایی اخلاقی، مسئلة تزاحم تکالیف است. با توجه به اینکه تکالیف اخلاقی ناظر به عمل و رفتار انسان است، به دلیل پیچیدگی شرایط اجتماعی وقوع ...
بیشتر
مسئلة نسبی بودن یا مطلق بودن گزارههای اخلاقی از مهم‌ترین مسائل مطرح در فلسفة اخلاق است که پذیرش هر کدام از این دو مبنا پیامدهایی تأثیرگذار بر نظام‌سازی اخلاقی دارد. یکی از موارد زمینه‌ساز نسبی‌گرایی اخلاقی، مسئلة تزاحم تکالیف است. با توجه به اینکه تکالیف اخلاقی ناظر به عمل و رفتار انسان است، به دلیل پیچیدگی شرایط اجتماعی وقوع تعارض یا تزاحم بین تکالیف در ظرف عمل ممکن است. در پژوهش حاضر، با پذیرش مطلق بودن گزارههای اخلاقی، برخی از راه‌های رایج حل تزاحم از دیدگاه اندیشمندان اسلامی بررسی شد. راه‌حل پیشنهادی این است که باید بین فلسفة اخلاق به عنوان یک علم دارای مسائل و روش و قلمرو مشخص و جامعه‌شناسی اخلاق به عنوان علم دیگر با روشی مختص به خود، تفکیک قائل شویم. مسئلة مطلق یا نسبی بودن گزارههای اخلاقی به فلسفة اخلاق و مسئلة تعارض تکالیف به حوزة جامعه‌شناسی اخلاق مرتبط است. پس نباید با اتکا به تزاحم تکالیف در ظرف عمل، نسبی بودن گزارههای اخلاقی را نتیجه گرفت، اما برای حل تزاحم تکالیف در مقام جامعه‌شناسی اخلاق می‌توان با تکیه بر بررسی نتایج و پیامدهای عمل اخلاقی، با ترجیح اهم بر مهم و روش‌های دیگر اقدام کرد. نکتة مهم این است که مکتبی در فلسفة اخلاق می‌تواند در حل تعارضات اخلاقی توفیق یابد که به الزام و نتیجه یا وظیفه و غایت، توأمان بها دهد و فلسفة اخلاق با رویکرد اسلامی از چنین ظرفیتی برخوردار است.
