چیستی حقیقت در دستگاه فلسفة سیاسی اریک و‌گلین

مرتضی شیرودی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1386

چکیده
  در دوران تجدد، تنها زمزمه‌هایی اندک از ضرورت اجتناب ناپذیر رویکرد به حقیقت اصیل(دینی)، در حیات اجتماعی غرب، به چشم می‌خورد، ولی با طرح و ارائة آراء اندیشمندانی چون اریک وگلین، فیلسوف سیاستمدار آلمانی( متوفای 1985)، جهان خسته شده از هیاهوی بی‌بنیاد حقیقت مدرنیته، به حقیقت دینی گرایش بیشتری یافت، زیرا آن گونه که آلیس ساندوز از همکاران، ...  بیشتر

بهره‌مندی اشیای مادی از علم در حکمت متعالیه

محمدجواد دکامی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1386

چکیده
  اعتقاد به سریان کمالات وجودی از قبیل حیات، علم، قدرت، اراده، تکلم و... در تمام مراتب هستی اعم از مادی و مجرد از اصول مسلم و پذیرفته شده در «حکمت متعالیه» است. در دوران معاصر، دانشمندان علوم تجربی با تحقیقات گسترده در مورد برخی مواد و اشیای ظاهراً بی‌جان مانند آب، وجود نوعی شعور و آگاهی را در آنها به اثبات رسانده‌اند، این در حالی است ...  بیشتر

جایگاه خیال در نظام حکمت سینوی

محمد ذبیحی؛ حمیدرضا خادمی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1386

چکیده
  بسیاری ازمباحث علمی و فلسفی را با محوریت خیال می‌توان تبیین، توجیه و حل کرد. کـاربرد خیال در مباحث مختلف فلسفی اعم از هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و معاد‌شناختی همواره مورد توجه فیلسوفان مسلمان بوده است. در این میان، ابن‌سینا یکی از مهم‌ترین فیلسوفانی است که نظریات فراوانی را با حد وسط خیال تصویر و ترسیم کرده است. این مقاله بر آن ...  بیشتر

اصل تفرد

ابراهیم دادجوی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1386

چکیده
  «اصل تفرد» یکی از اصول مهم مابعدالطبیعی است. هر موجودی یا صورت تنهاست یا ترکیبی از ماده و صورت است، اما این موجود دارای تفرد و تشخص نیز هست. تفرد و تشخص آن به صورت آن است یا به مادة آن؟ نویسنده در این مقاله کوشیده است این اصل را در سیر تاریخی آن، از زمان ارسطو تا صدرالمتألهین، به اختصار بحث نماید و نشان دهد که به‌‌رغم تفسیرهای گوناگون، ...  بیشتر

تأثیر عرفان نظری در پی‌ریزی قاعدة بسیط‌الحقیقه

منیرالسادات پورطولمی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1386

چکیده
  قاعدة «بسیط‌الحقیقه کل الاشیاء و لیس بشیءٍ منها» ثابت می‌کند که واجب‌الوجود از آنجایی که بسیط‌الحقیقه است، واجد کمالات و جهات وجودی تمام اشیا و فاقد حدود، تعینات و نقایص آنهاست. این قاعده نخستین بار توسط صدرالمتألهین شیرازی به صورت برهانی بیان شده است. مقالة حاضر، نخست به توضیح و تبیین و تحلیل منطقی این قاعده می‌پردازد و در بارة ...  بیشتر

برهان وجودی دکارت و ریشه‌های قرون وسطایی آن

یوسف نوظهور؛ مریم فلاحتی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1386

چکیده
  برهان وجودی برهانی هستی شناختی است که دکارت برای اثبات وجود خدا اقامه کرده است. گرچه دکارت مدعی است که پیش از او کسی چنین برهانی نیاورده، ولیکن حقیقت این است که قدیس آنسلم در قرن یازدهم عین برهان دکارت را بیان کرده است. در این مقاله سعی شده است که اندیشة اصلی دکارت و آنسلم، ایرادات و انتقادات وارده بر آن و کیفیت تأثر دکارت از آنسلم در ...  بیشتر

تمایز وجود از ماهیت در فلسفة ابن‌سینا و تأثیر آن بر فلسفة قرون وسطای مسیحی

سید محمداسماعیل سیدهاشمی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1386

چکیده
  یکی از عوامل تأثیرگذار در تحول فلسفة یونانی و به ویژه الهیات فلسفی در قرون وسطی ، طرح مباحث جدید در هستی‌شناسی از جانب حکمای اسلامی از جمله ابن‌سینا بوده است . مسئلة تمایز وجود از ماهیت و به تبع آن تقسیم موجودات به ممکن و واجب و اعتقاد به عینیت و حقیقت برای وجود و وجود محض دانستن خدا ، سبب تغییرات ساختاری در فلسفة یونانی گردید و مباحث ...  بیشتر