مهدی عبدی؛ قربانعلی کریم‌زاده قراملکی؛ سعید علیزاده
چکیده
اعتقادات هر فردی شخصیت درونى و حقیقت وجودى او را می‌سازد و در تأمین سعادت دنیوی و اخروی او، در بعد فردی و اجتماعی، نقش اساسی ایفا می‌کند. در هندسة معارف اسلامی، علم کلام عهده‌دار معارف اعتقادی است. توسعه و تعمیق در علم کلام زمینه را برای افزایش معرفت اعتقادی افراد جامعه فراهم می‌کند. علم کلام علمی قاعده محور است؛ لذا گام اول و بنیادین ...
بیشتر
اعتقادات هر فردی شخصیت درونى و حقیقت وجودى او را می‌سازد و در تأمین سعادت دنیوی و اخروی او، در بعد فردی و اجتماعی، نقش اساسی ایفا می‌کند. در هندسة معارف اسلامی، علم کلام عهده‌دار معارف اعتقادی است. توسعه و تعمیق در علم کلام زمینه را برای افزایش معرفت اعتقادی افراد جامعه فراهم می‌کند. علم کلام علمی قاعده محور است؛ لذا گام اول و بنیادین در توسعه و تعمیق این علم، پژوهش در قواعد آن است. باز پژوهی قاعدههای کلامی موجود و همچنین استنباط و استخراج قواعد کلامی جدید، حرکتی مؤثر در این خصوص است که اخیراً توسط برخی از پژوهشگران آغاز شده است؛ اما صرف در اختیار داشتن قواعد کلامی برای رشد و توسعة علم کلام کفایت نمیکند و باید نحوة به کار بستن این قواعد را نیز شناخت. پژوهش در انواع کارکرد‌های قواعد کلامی، این شناخت را تأمین می‌کند. جستار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به این امر پرداخته است. نتیجة پژوهش آن شده است که قواعد کلامی در زمینة استنباط معارف اعتقادی، دارای دو کارکرد تطبیقی و توسیطی است و در زمینة حل تعارض گزارههای استنباط شده، دارای چهار نوع کارکرد تبیین، تأویل، ترجیح و تقیید است.
