امکان معرفت از دیدگاه ابن‌سینا

حمیدرضا خادمی؛ سیدحسن حسینی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  از جمله تلاش‌های ابن‌سینا در خصوص امکان حصول معرفت برای آدمی، ترسیم فرایند شناخت و مراحل آن است. امکان معرفت از منظر ابن‌سینا بر مبنای ارتباط واقع‌گرایانه میان معلوم بالذات و معلوم بالعرض با برقراری رابطة ماهوی میان آنها تصویر می‌‌گردد. وی با دو وجهی دانستن معنای حقیقت، حقیقت به معنای مطابقت صورت ذهنی با متعلق شناسایی را می‌‌پذیرد، ...  بیشتر

تهذیب و تزکیة نفس در دیدگاه ابنسینا و راههای حصول آن

شهناز شهریاری نیسیانی؛ محمد نجفی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  مقالة حاضر با استناد به نظر برخی از فلاسفة مسلمان، فعالان هدایت جامعه و صاحب‌نظران حوزة روان‌شناسی و تعلیم وتربیت مبنی بر اینکه ریشة بسیاری از مشکلات، انحرافات و فجایع موجود در جامعه را باید در عدم توجه به نفس و تهذیب و تزکیة آن جستجو کرد، با هدف بررسی تهذیب و تزکیة نفس در دیدگاه ابنسینا و تبیین راههای حصول آن با اتخاذ روش تحلیلی- ...  بیشتر

نقد و ارزیابی نظریة اعتدال در اخلاق

حسین اترک؛ مریم خوشدل روحانی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  نظریة اعتدال یکی از انواع نظریات اخلاق فضیلت است که افلاطون و ارسطو نظریه‌پردازان اصلی آن در یونان باستان بودند. این نظریه به دلیل سازگاری با متون دین اسلام، نزد فیلسوفان و علمای اخلاق اسلامی رواج زیادی یافت؛ به نحوی که اغلب حکمای اسلامی چون فارابی، ابن‌سینا، مسکویه، خواجه نصیر طوسی و ملاصدرا تابع این نظریه‌اند. هستة اصلی نظریة ...  بیشتر

رابطة عدالت و سعادت از دیدگاه فارابی

زکریا بهارنژاد؛ کمیل شمس‌الدینی مطلق

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  فارابی عدالت را در سه حوزة تکوین، اجتماع و فرد بررسی می‌کند و در هر سه به اعتدال توجه دارد، به گونه‌ای که در تکوین، به معنای اعطای بهرة وجودی به موجودات، متناسب با اهلیت آنها، از سوی خداوند و در اجتماع به معنای توزیع خیرات مشترک، بر اساس شایستگی افراد و در اخلاق به معنای رعایت اعتدال و حدوسط نظر دارد، از سویی وی با تقسیم سعادت به دنیوی ...  بیشتر

دین و دینداران در نگاه صدرالمتألهین شیرازی

ابراهیم نوئی؛ محمدمهدی باباپور گل افشانی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  آثار صدرالمتألهین شیرازی مجال برداشتهای مختلف از مفهوم دین را برای مخاطبان فراهم آورده است، زیرا عبارات وی گاهی دین را«تسلیم»، برههای «ایمان» و زمانی «شریعت» معرفی میکند. تعریف‌ها و برداشت‌هایی که هیچ یک خالی از ملاحظه نیستند. به‌رغم‌این میتوان تعریف مرضی وی از دین را چنین دانست: دین قانون و برنامه‌ای است که از سوی پروردگار و به ...  بیشتر

جهان‌شناسی ناصرخسرو و مقایسةآن با جهان‌شناسی مانی

احمد غنی‌پور ملکشاه؛ مرتضی محسنی؛ مرضیه حقیقی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  جهان‌شناسی به معنای درک حقیقت پدیده‌های جهان، یکی از مباحث مهم فلسفی به شمار می‌آید. با وجودی که بسیاری از پژوهشگران، ناصرخسرو را فیلسوف نمی‌دانند، آثار او سرشار از اندیشه‌هایی است که به چرایی هستی و نوع تلقی او نسبت به آفرینش و رستاخیز اشاره دارد. این رویکرد بیش از پیش تحت تأثیر علوم و معارف و آیین‌هایی است که در عصر وی رواج داشته ...  بیشتر

علیت ارسطویی از منظر توماس آکوئینی

مریم سالم

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  بشر از بدو پیدایش خود همواره با مسئلة علیت دست‌به‌گریبان بوده است، چرا که‌ ‌این موجود متفکر و‌ اندیشمند در بارة هر چیزی به فکر فرو می‌‌رفت و در پی یافتن منشأ پیدایش و اصل آن برمی‌آمد و همین امر سبب شد که او روز به روز در وادی علم و دانش و زندگی در کرة خاکی پیشرفت کند. اولین فیلسوف باستانی که به تفصیل به بحث علل می‌‌پردازد ارسطوست. ...  بیشتر