اکبر عروتی موفق؛ ابوالقاسم اسدی
چکیده
رسالـةالطیر یکی از سه رسالة رمزی و تمثیلی ابنسیناست که به اتفاق حیبنیقظان و سلامان و ابسال، دورهای از سیر و سلوک عقلانی و معنوی را به زبان رمز بیان کرده است. او در این رساله، هبوط نفس را از جهان ارواح به عالم خاکی و عروج نفس ناطقة انسانى از مرتبة تعلقات جسمانى و گرفتار آمدن در دام وابستگیهای دنیایی را تا مراتب عالى کمال روحانى ...
بیشتر
رسالـةالطیر یکی از سه رسالة رمزی و تمثیلی ابنسیناست که به اتفاق حیبنیقظان و سلامان و ابسال، دورهای از سیر و سلوک عقلانی و معنوی را به زبان رمز بیان کرده است. او در این رساله، هبوط نفس را از جهان ارواح به عالم خاکی و عروج نفس ناطقة انسانى از مرتبة تعلقات جسمانى و گرفتار آمدن در دام وابستگیهای دنیایی را تا مراتب عالى کمال روحانى و مرتبة دیدار با خداوند به تصویر میکشد. در این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده نوع نگاه ابنسینا به انسان، ظرفیتها و قابلیتهای سلوکی وی با عنایت به رسالـةالطیر بررسی شده است. وی در این رساله با نگاهی انسانشناسانه وضعیت انسان سالک را به شکلی بیان کرده که به مشرب حکمای اشراقی و عارفان بسیار نزدیک است. به گونهای که میتوان این اثر را یکی از منابع و مأخذ افکار و عقاید حکمای اشراقی به حساب آورد.
اکبر عروتی موفق؛ ابوالقاسم اسدی
چکیده
بحث اوصاف الهی و چگونگی تعریف، توصیف و تبیین آنها از مسائل بسیار مهم و اساسی کلام و فلسفه در طی تاریخ اندیشة بشری بوده است. از جمله صفات الهی که در معرض مناقشات فراوان علمیقرار داشته، صفت علم و اراده و رابطة بین آنها است. آیا علم از اراده بر میخیزد؟ و یا اینکه اراده مسبوق به علم و تابع آن است؟ به عبارت دیگر آیا فعل فاعل مختار بلافاصله ...
بیشتر
بحث اوصاف الهی و چگونگی تعریف، توصیف و تبیین آنها از مسائل بسیار مهم و اساسی کلام و فلسفه در طی تاریخ اندیشة بشری بوده است. از جمله صفات الهی که در معرض مناقشات فراوان علمیقرار داشته، صفت علم و اراده و رابطة بین آنها است. آیا علم از اراده بر میخیزد؟ و یا اینکه اراده مسبوق به علم و تابع آن است؟ به عبارت دیگر آیا فعل فاعل مختار بلافاصله پس از تعقل صرف به وجود میآید و تنها معلول آن است یا این که برای تحقق یک فعل تعلق اراده بر آن کافی بوده و هیچ ضرورتی برای دخالت عقل وجود ندارد. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی عقل و اراده و نسبت بین آن دو از منظر شیخالرئیس ابوعلیسینا و رنه دکارت بررسی شده است. مطابق نظر ابنسینا عقل مقدم بر اراده بوده و اصل ضرورت علیّ و معلولی بر همة اتفاقات حاکم است و از نظر او نظام خلقت احسن و اتقن است. ولی دکارت برخلاف ابنسینا اراده را بر عقل - هم در انسان و هم در خداوند- مقدم میدارد. از نظر دکارت خداوند هم خالق وجودات است و هم جاعل ماهیات. لذا از نظر وی حتی حقایق ازلی نیز به ارادة خداوند متکی هستند.
اکبر عروتی موفق؛ ابوالقاسم اسدی
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 1-20
چکیده
در میان اوصاف ثبوتی خداوند، صفت اراده از اهمیتی ویژه برخوردار است. در حالی که عموم فلاسفه و متکلمین مرید بودن خداوند را پذیرفتهاند، ولی در مورد معنای آن اختلافات زیادی بین فلاسفه و نحلههای مختلف کلامی در طول تاریخ بوجود آمده است در این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده با مراجعه به آثار ابن سینا و اسپینوزا صفت اراده و مباحث ...
بیشتر
در میان اوصاف ثبوتی خداوند، صفت اراده از اهمیتی ویژه برخوردار است. در حالی که عموم فلاسفه و متکلمین مرید بودن خداوند را پذیرفتهاند، ولی در مورد معنای آن اختلافات زیادی بین فلاسفه و نحلههای مختلف کلامی در طول تاریخ بوجود آمده است در این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده با مراجعه به آثار ابن سینا و اسپینوزا صفت اراده و مباحث مربوط به آن به صورت تطبیقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این مقاله با توجه به گستردگی مباحث مطرح در مورد اراده به سه سؤال اساسی پاسخ میدهد؟1- اراده الهی چه معنایی دارد و چه تفاوت معنایی با اراده در انسان دارد؟ 2- رابطه اراده الهی با ذات او و سایر صفاتش چیست؟ 3- رابطه اراده خدا با اراده انسان چگونه است؟ از تأکیدات مکرر ابنسینا به عدم تغایر مفهومی همه صفات الهی و بخصوص دو صفت اراده و علم الهی، این نتیجه حاصل میآید که او هم مانند اسپینوزا نمیخواهد همان معنی متعارف اراده را که در مورد انسان به کار میرود، به خداوند نسبت بدهد.واژگان کلیدی: اراده- اراده الهی- ابن سینا- اسپینوزا