دوره 23 (1402)
دوره 22 (1401)
دوره 21 (1400)
دوره 20 (1399)
دوره 19 (1398)
دوره 18 (1397)
دوره 17 (1396)
دوره 16 (1395)
دوره 15 (1394)
دوره 14 (1393)
دوره 13 (1392)
دوره 12 (1391)
دوره 11 (1390)
دوره 10 (1389)
دوره 9 (1388)
دوره 8 (1387)
دوره 7 (1386)
دوره 6 (1385)
دوره 5 (1384)
تعداد مقالات: 514
رویکرد مبناگرا در تولید علم دینی
دوره 10، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
در این رویکرد منظور از علم دینی آن است که به جای انواع علومی که انسان‌ها به کمک چهار روش تجربی، عقلی، شهودی( عرفانی) و تاریخی پدید آوردهاند، علومی را با الهام از خود متون مقدس دینی و سازگار با ارزش‌های آن و تغییر پیش فرض‌های علم جدید، با استفاده از روش‌های گوناگون بسازند و آنها را جایگزین علوم جدید غیردینی کنند. اساساً سخن از علم ... بیشتروحدت شخصی وجود ابن‌عربی و لوازم آن
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1389
چکیده
مفهوم کلی وحدت شخصی وجود ابن عربی این است که وجود دارای واقعیت عینی و خارجی است و مصداق عینی آن فقط حق یا خداست و همة موجودات دیگر در واقع تجلیات و مظاهر او هستند. این دیدگاه لوازم مخصوص به خود را دارد که در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. بیشترتطابق ذهن و عین در معرفت‌شناسی صدرایی وکانتی
دوره 10، شماره 4 ، دی 1389
چکیده
مسئلة عینیت یکی از عمیق‌ترین مسائلی است که همواره ذهن عموم متفکران را متوجه خود ساخته است. دو فیلسوف برجستة اسلامی و غربی، ملاصدرا و کانت، این مسئله را به نحو عمیق‌تری موردکنکاش قرار داده‌اند. این جستار در‌صدد بیان این موضوع است که مسائل پیرامون معرفت در نظرگاه ملاصدرا تنها بر مبنای اصول هستی‌شناختی وی (ذو مراتب بودن هستی و به نحو ... بیشترقاعدة بسیط الحقیقـة در حکمت متعالیه و تطبیق آن با «مقام کثرت در وحدت» در عرفان ابن‌عربی
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1390
چکیده
از نظر ملاصدرا «صراط مستقیم» که انبیا آن را پیمودند، توحید حقیقی است؛ توحیدی که مبتنی بر دو اصل «وحدت در کثرت» و «کثرت در وحدت» است. برای صاحب چنین مرتبه‌ای از توحید، خلق حجابی برای حق نیست؛ همچنانکه حق، حجاب خلق نیست. ملاصدرا در آثار خود می‌کوشد که این صراط مستقیم را با قاعدة «بسیط الحقیقـة کل الاشیاء و لیس بشیء منها» تبیین کند؛ قاعده‌ای ... بیشترجایگاه انسان در هستی از نگاه آقانجفی (ره)
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1390
چکیده
آقانجفی از جمله صاحب‌نظرانی است که در مورد یکی از مهمترین مسائل فلسفی و عرفانی یعنی مسئلة جایگاه انسان در هستی و ارتباط او با خدا سخن گفته است و از آنجا که به پیروی از افلاطون و ملاصدرا، معتقد به اصالت وحدت و تشکیک وجود است، انسان را موصوف به صفات الهی میشناسد (الا در مورد صفات عزت و تکبر که خاص خداوند است) و وصول حق را کمال مطلوب انسان ... بیشترشأن معرفتی قوة خیال در نقد اول کانت: ارزیابی از منظر صدرایی
دوره 11، شماره 3 ، مهر 1390
چکیده
اهمیت و کارکرد معرفتی خاص قوة خیال در بحث استنتاج استعلایی نقد عقل محض به عنوان واسطة حس و فاهمه مورد تأکید قرار میگیرد. کانت، برخلاف دکارت، نقش معرفتی ایجابی برای قوة خیال قائل است. خیال یکی از قوای اصلی در فرایند تألیف‌های سه‌گانة استعلایی است. تألیف بازسازی کاملاً بر عهدة قوة خیال است. در تألیف بازشناسی، که با مشارکت خیال و فاهمه ... بیشترارادة الهی و نسبت آن با اختیار انسان از دیدگاه امام خمینی ره
دوره 11، شماره 4 ، دی 1390
چکیده
مسئلة ارادة الهی و نسبتش با افعال انسان از دیرباز در تاریخ تفکر اسلامی مورد بحث و نزاع بوده است و شاید از موضوعاتی بوده که در شکل‌گیری نحله‌های کلامی اولیه نقش مهمی ایفا کرده است. این موضوع در کلام و فلسفه و حتی علم اصول فقه به مناسبتی مطرح شده است. یکی از اندیشمندانی که به این مسئله پرداخته، امام خمینی (ره) است. وی که به عنوان فقیه، فیلسوف ... بیشتربررسی مؤلفه‌های اساسی در معرفت‌شناسی دینی اخوان‌الصفا
دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1391
چکیده
در قرن چهارم هجری گروهی از اندیشمندان موسوم به اخوان الصفا و خلان الوفا به این فکر افتادند که برای نشر علوم عقلی و نزدیک کردن دین و فلسفه به یکدیگر و آگاه نمودن مردم نسبت به مسائل علمی و دینی رسالاتی مختصر، بدون ذکر نام مؤلفان بنویسند و به صورت پنهانی منتشر کنند تا بتوانند در جهت زدودن انحراف از جامعة اسلامی فعالیت نمایند. در آن هنگام، ... بیشترپیامدهای کلامی تصرفات بشر در خلقت
دوره 12، شماره 2 ، تیر 1391
چکیده
در این مقاله « پیامدهای کلامی تصرفات بشر در خلقت » بررسی میشود و این موضوع از آن جهت دارای اهمیت و در‌خور پژوهش است که برخی از تصرفات بشر در مخلوقات الهی، موجب بروز شبهات وچالش‌های کلامی گوناگونی شده است. پس از اشاره به نمونه‌هایی از تصرفات بشر، پیامدهای کلامی این گونه تصرفات، بررسی وتحلیل و بر اساس مبانی و پیش‌فرض‌های فلسفی و ... بیشترتحلیلی بر پیامدهای تربیتی عقل نظری از دیدگاه ابن‌سینا
دوره 12، شماره 3 ، مهر 1391
چکیده
در این مقاله عقل نظری و مراتب آن بر اساس دیدگاه ابن‌سینا و تبیین پیامدهایی برای تعلیم و تربیت بررسی میشود. نتایج حاصل که با استفاده از روش تحلیلی ـ استنباطی انجام شد ضمن آنکه گویای خصایصی برای هر مرتبة عقلی بود، نشان داد که علاوه بر لزوم تعریف دو نوع هدف واسطه‌ای و غایی برای تعلیم و تربیت، پرورش عقل باید به صورت تدریجی و با توجه به ... بیشترچیستی صادر اوّل، ادله و لوازم فلسفی آن در فلسفه ملاصدرا
دوره 12، شماره 4 ، دی 1391
چکیده
تبیین و تشریح صادر اوّل، دغدغة ذهن حکمای اسلامی بوده است. حکمای مشاء، صادر اوّل را عقل اوّل دانسته‌اند. ملاصدرا صادر اوّل را گاهی عقل اوّل و در برخی آثار خود وجود منبسط دانسته است. این مقاله تلاش دارد، علاوه بر ارائه نظر ملاصدرا در باب این موضوع، عبارات به ظاهر متعارض ملاصدرا در باب صادر اوّل را توجیه کند. این تحقیق به این پرسش پرداخته ... بیشترعنایت الهی نسبت به جهان هستی از نگاه سه فیلسوف یهودی، مسیحی و اسلامی( ابن‌سینا، ابن میمون و توماس آکوئینی)
دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1392
چکیده
از مباحثی که در الهیات فلسفی یهود، اسلام و مسیحیت بدان پرداخته شده رابطة وجودی و تدبیری خدا با جهان است. این مسئله که با عنوان "عنایت یا مشیت الهی"مطرح شده است در واقع از تمایز‌های مهم الهیات فلسفی در حوزة ادیان ابراهیمی‌با فلسفه‌های یونانی است، چرا که در الهیات یونانی به رابطة ایجادی بین مبدأ هستی و جهان توجه نشده است بلکه اصل ، عدم ... بیشترآموزۀ اسلامی‌‌پیدایش نفس و نظریة فلسفی «جسمانیت حدوثِ نفس» صدرایی: سازگاری یا تعارض؟
دوره 13، شماره 3 ، مهر 1392
چکیده
ملا صدرا نفس انسانی را اصلی حیاتی و سرچشمة واقعیتی قدرتمند، فرا زمانی و فرا مکانی می‌‌داندکه به مثابه نشانه‌ای از جنبة الهی در انسان به ودیعه نهاده شده است؛ به نظر وی، این حقیقتِ غیر مادیِ فعلیت یافته، از مرتبة ملکوتی خود به عالم ماده فرود میآید و در جسم انسان اقامت میکند. بنابراین حدوثش مادی است، اگرچه در بقا به مقام تجرد می‌‌رسد. ... بیشتربررسی گستره براهین قاعده الواحد
دوره 13، شماره 4 ، دی 1392
چکیده
قاعده الواحد یکی از اساسی‌ترین قواعد فلسفة اسلامی‌است که در مسائل مختلف فلسفة اسلامیو دیگر علوم مانند علم اصول فقه از این قاعده استفاده شده است. در این نوشتار ابتدا با توجه به براهین این قاعده و تحلیل مبادی و معانی به کار رفته در این براهین، آشکار شده است که مجرای این قاعده وحدت حقه حقیقی است. سپس با بیان تقریری دیگر از این قاعده ... بیشتردین و دینداران در نگاه صدرالمتألهین شیرازی
دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393
چکیده
آثار صدرالمتألهین شیرازی مجال برداشتهای مختلف از مفهوم دین را برای مخاطبان فراهم آورده است، زیرا عبارات وی گاهی دین را«تسلیم»، برههای «ایمان» و زمانی «شریعت» معرفی میکند. تعریف‌ها و برداشت‌هایی که هیچ یک خالی از ملاحظه نیستند. به‌رغم‌این میتوان تعریف مرضی وی از دین را چنین دانست: دین قانون و برنامه‌ای است که از سوی پروردگار و به ... بیشترروش کلام نقلی از دیدگاه سید بن طاوس
دوره 14، شماره 2 ، تیر 1393
چکیده
ربط و نسبت بین کلام و حدیث در علم «کلام نقلی» مورد دقت و کاوش قرار میگیرد. روششناسی علم کلام به طور عام و کلام نقلی به طور خاص از مباحث نوینی است که در آثار اندکی بدان پرداخته شده است. اهمیت پژوهشهای روشی، آنگاه دانسته میشود که به مهمترین دستاورد آنها یعنی «کشف طریق استنباط و اصول آن»، توجه کافی شود. نزد سید بن طاوس نقل مهمترین منبع دینشناسی ... بیشتربررسی پیامدهای کلامی‌‌حسن و قبح عقلی
دوره 14، شماره 3 ، مهر 1393
چکیده
حسن و قبح عقلی و شرعی در سه حوزة عدل، نبوت و معاد نتایج متفاوتی دارند. نظریة حسن و قبح شرعی منجر به عدم توانایی اثبات عقلی صفات خداوند میشود، همچنین‌این نظریه قادر نیست بر لزوم بعثت و عصمت انبیا، معاد و تکلیف، دلیل عقلی ارائه نماید. در صورت شرعی بودن حسن و قبح تنها منبعی که براساس آن میتوان به صفات خدا دست یافت و او را منزه از انجام افعال ... بیشترعلل ارسطویی از منظر فلاسفة دورة یونانی‌مآبی
دوره 14، شماره 4 ، دی 1393
چکیده
رواقیـون که کمی‌‌بعـد از ارسـطو در آتـن، به تـرویج نظـریات فلسـفی خـود پرداختند، نظریة علیت را پذیرفتند و آن را اصلی اساسی در فلسفة طبیعی و اخلاقی خود‌به‌شمارآوردند، اما نه به همان صورت که ارسطو آن را تبیین کرده بود. نه تنها تعریف و تصور آنها از علیت متفاوت بود، بلکه نظریة علل اربعه را نیز نپذیرفتند و همچون حکمای پیشا سقراطی، فقط ... بیشترمعرفت شناسی دینی در اندیشة مولوی: برداشتی روش‌شناسانه از اولین حکایت مثنوی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1392
چکیده
مثنوی معنوی اثری گران سنگ است. انسان متفکر می‌‌تواند با تعمق در این کتاب علاوه بر مفاهیم بلند عرفانی، منابع سرشاری از حکمت و فلسفه و جهان‌بینی‌های مترقی بشری را جستجو کند. یکی از زوایای پنهان اندیشة مـــولوی، توجه دقــیق او به روششناسی است که یکی از شاخه‌های اصلی معرفت‌شناسی به‌شمار میآید. هدف این مقاله ورود به موضوع روششناسی ... بیشترعرفان در سخنان معصومین
دوره 6، شماره 2 ، تیر 1385
چکیده
معصومین بیشترعصمت از زاویه وحدت
دوره 5، شماره 4 ، دی 1384
چکیده
وحدت بیشتربررسی آراء امام محمد غزالی در باب اختلاف عرفانی و مقایسه آن با آراء توماس آمکمپیس
دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1385
چکیده
اختلاف عرفانی بیشترپرداختن به فلسفه دین
دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1384
چکیده
فلسفه دین بیشترامکان تقریبی آراء هراکلیتوس و صدرالمتالهین در باب صیرورت
دوره 6، 3-4 ، مهر 1385
چکیده
صیرورت - صدرالمتالهین بیشترمبانی و اصول انسان شناختی اسلامیو دلالت‌های آن در سبک زندگی خانوادگی
دوره 19، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 83-110